Follow Us:Respiratio 2019; 9 (1-2): 155-160
PREPORUKE BTS ZA AMBULANTNO LEČENJE PLUĆNE
TROMBOEMBOLIJE
BTS RECOMMENDATIONS FOR OUTPATIENT TREATMENT OF PULMONARY EMBOLISM
Jadranka Vučićević Trobok, Sandra Peković,, Aleksandar Bokan, Milica Mirić, Miroslav Ilić
Review Article
Revijalni članak
Sažetak
Plućna tromboembolija (PE) je stratifikovana prema riziku smrtnosti na osnovu indeksa težine plućne
tromboembolije (pulmonary embolism severity index, PESI) i modifikovanog i pojednostavljenog PESI
(simplified pulmonary embolism severity index, sPESI) na mali , umeren i visok rizik, odnosno mali i
visok rizik od rane smrtnosti. Bolesnici sa malim rizikom za rani mortalitet od PE prema sPESI skoru su
kandidati za ambulantno lečenje. Preporuke Evropskog kardiološkog udruženja (European society of
cardiology, ESC) od 2014. g. su da se prema PESI skoru bolesnici dele na pet klasa. Prema sPESI
skoru visok rizik od rane smrtnosti (odnosno PESI klasa III,IV i V) imaju bolesnici sa sPESI >1 bod i
mortalitet se kreće oko 10,9%. Dok mali rizik od rane smrtnosti obuhvata grupu PESI I i II, to su
bolesnici prema pojednostavljenom sPESI sa 0 bodova i 30-odnevnom smrtnosću od 1%.
Prema preporukama Britanskom torakalnom udruženju (British thoracic society, BTS) od 2018 g.
uključujući kriteriji za ambulantno lečenje PE su bolesnici PESI klasa I i II ili sPESI sa 0 bodova ili sa 0
bodova prema Hestia kriterijumima. Komorbiditeti imaju značajnu ulogu u proceni mogućnosti lečenja u
ambulantnim uslovima. Procena stanja bolesnika i mogućnost krvarenja onemogućava ambulantni
tretman. Socijalni momenat (nemogućnost nege u kućnim uslovima, bez telefonske komunikacije, bez
adherence i komplijanse za lekove) takođe sprečava bezbedan tretman u kućnim uslovim. Kod bolesnika
sa sPESI skorom 0, rizik od krvarenja nije potrebno procenjivati (stepen preporuke B).
Bolesnici sa PE koji su kandidati za ambulantni tretman se mogu observirati 24 časa u
bolničkim uslovima, a potom otpustiti. Lečenje se preporučuje niskomolekularnim heparinom (low
molecular weight heparin, LMWH) i dabigatranom, LMWH i edoksabanom, samo direktnim oralnim
antikoagulansima (DOAK) apiksabanom ili rivaroksabanom (stepen preporuke A) ili LMWH i
antagonistima vitamina K. Ambulantno se mogu lečiti i bolesnici sa PE kao posledice maligniteta,
atrijalne fibrilacije i srčane insuficijencije kod kojih je slučajno dijagnostikovana PE. Kod maligniteta se
slučajno otkrije PE u sklopu praćenja efekta hemio-, radioterapije ili biološke terapije. Ambulantno
lečenje PE smanjuje mogućnost infekcije, troškova lečenja i poboljšava kvalitet života.
Ključne reči: plućna tromboembolija, PESI skor, sPESI skor, ambulantno lečenje, LMWH, DOAK.
Literatura
|
1. Cohen at all. Venous thromboembolismin Europe. The number of VTE events and associated morbidity and mortality. Thromb Haemost, 2007;98(4)756-765 [CrossRef] |
|
|
|
|
|
2. Konstantinidis SV. Et all. 2014 ESC guidelines on dianosis and managment of acute pulmonary embolism, Eur Heart J. 2014 Nov 14;35(43):3033-69, 3069a-3069k. |
|
|
|
|
|
3. Luke S G E Howard, and all: British Thoracic Society Guideline for the initial outpatient managment of pulmonary embolism, Thorax 2018; 1-29 |
|
|
|
|
|
4. Tobias Tritschler and all Venous Thromboembolism, Advances in Diagnosis and Treatment, JAMA Octobr 16. 2018, Volume 320, Number 15, 1583-1592 [CrossRef] |
|
|
|
|
|
5. Jimenez D. And allč Prognostic models for selecting patients with acutw pulmonary embolism for initial outpatient therapz Chest 2007; 132:4-30 [CrossRef] |
|
|
|
|
|
6. Kabrhel C. And all Factors associated with clinical deterioration shortly after PE.Thorax 2014;69:835-42 [CrossRef] |
|
|
|
|
|
7. NICE. Venous thromboembolc diseases; the menagment of venous thromboembolic diseases and role of thrombophilia testing, 2012.CG144 2012. |
|
|
|
|
|
8. Kearon C and al. Antithrombotic Therapy for VTE Disease: CHEST guideline and expert panel report. Chest 2016; 149:315-52 [CrossRef] |
|
|
|
|
|
9. Zondag W, and al. Outpatient versus inpatient treatment in patient with pulmonary thromboembolism: meta analysis.Eur Respir J 2013; 42:134-44. [CrossRef] |
|
|
|
|
|
10. Piran S and al. Outpatient treatment of symptomatic pulmonary embolism: a systematic review and meta analysis. Thromb Res 2013; 132:515-9. [CrossRef] |
|
|
|
|
|
11. Vučićević Trobok J. Dijagnostika i lečenje plućne tromboembolije, Monografija, Medicinski fakultet Univerzitet u Novom Sadu, 2013. |
|
Kontakt autor
Prim. dr Jadranka VučićevićTrobok
Institut za plućne bolesti Vojvodine,
Klinika za urgentnu pulmologiju,
Put doktora Goldmana 4,
21204 Sremska Kamenica, R. Srbija
E-mail: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
Telefon: 0214805179